Zduńskowolskie bocznice

Stacja Zduńska Wola zlokalizowana jest w niedalekiej odległości od kilku znaczących przedsiębiorstw, dla tego zostało z niej wyprowadzonych kilka bocznic do tych zakładów. Na przestrzeni lat różnie kształtował się ruch na torach zakładowych, niektóre były eksploatowane intensywnie, inne przez cały czas odgrywały marginalną rolę. Jednak na każdej z nich ruch prowadzony był regularnie. Niestety zmiany ustrojowe i doprowadzenie przez liberalnych polityków do kryzysu gospodarczego sprawiły, że część ze zduńskowolskich bocznic przestała być potrzebna i uległa likwidacji. Inne, które przetrwały nie odgrywają już dziś tak istotnej roli dla funkcjonowania przedsiębiorstw, dla których powstawały, niektóre z nich są czasowo wyłączone z użytkowania.

GS Opiesin

Bocznica powstała w okresie okupacji niemieckiej, prawdopodobnie wraz z realizacją modernizacji stacji w ramach planu Otto. Jej przeznaczeniem było zaopatrywanie składu GS w węgiel i nawozy, których dystrybucją zajmowała się spółdzielnia. Zazwyczaj wymiana wagonów na bocznicy wynosiła około 1-2 tygodniowo. Bocznica została zlikwidowana w latach 90 XX wieku. Do dziś jedynymi śladami świadczącymi o jej istnieniu pozostaje rozjazd na stacji Zduńska Wola, a także torowisko w ulicy Opiesińskiej i na terenie dawnej Spółdzielni.

Brama dawnego GS Opiesin i fragment zachowanego torowiska na ul. Opiesińskiej.

GS Zduńska Wola

Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” na terenie miasta i najbliższych okolic posiadała łącznie 4-5 punktów sprzedaży materiałów rolniczych i opału. Poza wspomnianym wcześniej składem na ulicy Opiesińskiej, na terenie miasta funkcjonował też skład przy ulicy Szadkowskiej. Jako że był on zlokalizowany w bezpośredniej bliskości stacji Zduńska Wola, także do tego obiektu doprowadzona została bocznica. Obrót wagonami był na niej większy aniżeli w przypadku składu przy ulicy Opiesińskiej. Jeszcze w latach 80 ubiegłego wieku autorowi znane są przypadki, gdzie obrót na tej bocznicy wynosił nawet 10 wagonów w ciągu tygodnia. Obsługę trakcyjną zapewniała lokomotywa PKP, w ostatnich latach działalności bocznic była to SM41.
Wraz ze zmianą systemu i wprowadzeniem wyniszczających gospodarkę reform spadało zapotrzebowanie na towary dostarczane koleją na teren GS. Jednym z powodów takiej sytuacji było też przejęcie transportu części ładunków przez transport samochodowy, który w tym czasie zyskał znaczne preferencje państwowe, względem transportu kolejowego. Ciężarówki przejęły transport głównego towaru jaki dostarczano dla spółdzielni koleją, jakim był węgiel.

W połowie lat 90 dostawy towarów koleją ustały zupełnie, po prywatyzacji nowy właściciel nie był zainteresowany dalszą eksploatacją bocznicy i została ona fizycznie zlikwidowana.

PZZ Zduńska Wola

Jednotorowa bocznica wyprowadzona z grupy odstawczej wyładowni. Bocznica funkcjonowała w systemie całorocznym. Obsługiwała głównie wagony do przewozu zboża luzem, zdarzały się też pojedyncze wagony kryte. Średni obrót wynosił ok.  5  wagonów tygodniowo, jednakże bywały okresy, gdzie wzrastał on do 40 wagonów w przeciągu tygodnia. Wraz z prywatyzacją młyna i znacznym ograniczeniem jego działalności bocznica przestała być eksploatowana. Została zlikwidowana na przełomie XX i XXI wieku.

ZPB "Zwoltex"

Bocznica powstała wraz z zakładami Przemysłu Bawełnianego „Zwoltex”. Wyprowadzona została w rejonie wschodnie głowicy rozjazdowej, skąd dość ostrym łukiem kierowała się na teren zakładu. Łączna długość bocznicy wynosiła ok. 350 metrów, z tego ok. 210 m. na terenie zakładu. Na końcowym odcinku posiadała ona dodatkowy tor o długości ok.  100 metrów. Na terenie zakładu znajdował się też garaż dla lokomotywy. Skrzyżowanie z ulicą Szadkowską zabezpieczone było rogatkami, które w systemie całodobowym obsługiwali zakładowi dróżnicy, którzy odpowiadali również za bramę kolejową.

Głównym celem istnienia bocznicy były dostawy Radzieckiej bawełny, stąd też na bocznicy panował dość intensywny ruch. W latach 80, kiedy zakład przechodził okres największej prosperity każdego dnia przybywało po kilka wagonów z surowcem.

Ze względu na nienajlepszy profil oraz wytrzymałość toru generalnie na teren zakładu nie wjeżdżały ciężkie lokomotywy manewrowe PKP. Do obsługi transportu kolejowego zakład posiadał własną lokomotywę manewrową Ls60. Zazwyczaj jednorazowo wprowadzała ona na teren zakładu 1-2 wagony, toteż w okresach spiętrzenia dostaw, gdy przybycie wynosiło nawet kilkanaście wagonów w ciągu doby zakładowa lokomotywa wykonywała nawet kilkanaście par kursów w systemie całodobowym.

Niestety negatywne skutki reform gospodarczych lat 90 odcisnęły swoje szczególne piętno na przemyśle włókienniczym, który znalazł się w stanie agonalnym. Zapaść nie ominęła również zakładów „Zwoltex”, załamaniu uległy rynki zbytu, ograniczeniu uległa możliwość finansowania produkcji. Z dużego kombinatu, składającego się z trzech zakładów zatrudniającego blisko 4 tysiące osób przedsiębiorstwo stało się jednozakładowym przedsiębiorstwem z zatrudnieniem na poziomie 600 osób i widmem bankructwa.

Doszło do burzliwego procesu przekształceń, powiązanego z ograniczeniem działalności, jednym z elementów procesu zmian było pozbycie się zbędnej infrastruktury i obiektów. Zaprzestano eksploatacji bocznicy, sprzedana została zakładowa lokomotywa.

Fizycznie na terenie zakładu bocznica przestała istnieć w latach 2000-2005. Pozostały fragment, wraz z przejazdem drogowym w ulicy Szadkowskiej uległ likwidacji w roku 2011 w ramach modernizacji wspomnianej ulicy.

"Icopal"

W drugiej połowie lat 70 ubiegłego wieku, w Zduńskiej Woli powstał największy w kraju i jeden z największych w Europie Zakład Materiałów Izolacyjnych „Izolacja”. Przez wiele lat ten zatrudniający blisko 2000 pracowników zakład był podstawowym producentem papy dachowej w Polsce. Skala oraz specyfika produkcji determinowały, że podstawowym środkiem transportu do obsługi zakładu musiała zostać kolej. To też wraz z zakładem powstała bocznica, do której bardziej od określenia „bocznica” należałoby powiedzieć wewnętrzna sieć bocznic.

Licząca nieco ponad 1 km bocznica zakończona jest była pierwotnie 5 torową stacją zakładową od której wyprowadzone były mniejsze bocznice na teren zakładu i stacji wewnętrznej. Na tej stacji swój początek brały także bocznice do Elektrociepłowni i zakładów „Fadom”. Ze względu na duży obrót wagonami jeszcze do lat 90 stacja posiadała posterunek dyżurnego ruchu, nastawnia znajdowała się w pobliżu północnej głowicy stacji przy ulicy Zielonogórskiej. Początkowo stacja czynna była całodobowo, przybycie ładunków wynosiło wówczas nawet do 40-50 wagonów, z kolei nadanie ładunków wynosiło średnio ok. 20 wagonów na dobę.

W ciągu doby na bocznicy uruchamiano średnio 5-6 par pociągów do i ze stacji Zduńska Wola. Obsługę trakcyjną zapewniała głównie lokomotywa SM41 należąca do PKP, jednak przynajmniej raz w ciągu doby wagony na stację Zduńska Wola przyprowadzała lokomotywa zakładowa „Izolacji”

Układ torowy zakładowej bocznicy, poza wspomnianą już stacją tworzyły również bocznice wewnętrzne doprowadzone m.in. do magazynu asfaltów, a także do magazynu wyrobów gotowych, obok którego znajdowała się 4 torowa stacja wewnętrzna oraz dwustanowiskowa lokomotywownia. Firma posiadała w najlepszym czasie własną lokomotywę spalinową-SM42-2525 oraz ok. 10 wagonów zbiornikowych.

Zmiany własnościowe jakie zaszły w firmie na przełomie wieków, a także wszechobecny trend przejmowania transportu przez pojazdy drogowe, a także upadek zakładów „Fadom” spowodował stopniowe ograniczenie ruchu na bocznicy.

Obecnie z wykorzystaniem układu torowego firmy „Icopal” realizowane są jedynie przewozy dla EC Zduńska Wola, w ilości nie przekraczającej 1 pociągu tygodniowo, a także dla przewozy dla macierzystego zakładu. Obecnie z wykorzystaniem transportu kolejowego dla „Icopalu” realizowane są jedynie dostawy asfaltów. Z uwagi na rozszerzenie profilu produkcji oraz zmianę asortymentu zapotrzebowanie na bituminy znacznie zmalało, stąd też dostawy asfaltów nie przekraczają 6-7 pociągów w skali roku.

W związku ze zmniejszeniem udziału kolei, a także sprzedażą części terenu zakładu spółkom transportowej i włókienniczej redukcji uległa infrastruktura kolejowa. Zdemontowano jeden z torów na stacji zewnętrznej, w 2014 roku rozbiórce uległ też niemal cały układ torowy na terenie zakładu. Pozostawiony został jedynie tor do zbiorników asfaltu.

Sprzedany został także tabor, będący w posiadaniu przedsiębiorstwa. W latach 2000-2010 zakład pozbył sę wagonów, natomiast w roku 2014 sprzedane zostały lokomotywy SM42-2525 i 401Da.

Punkt zdawczo-odbiorczy bocznicy.

401Da-458 Icopalu manewruje na terenie punktu zdawczo- odbiorczego.

SM42-2525 Icopalu manewruje na terenie punktu zdawczo- odbiorczego.

Lokomotywa SM42-741 z kilkoma węglarkami bocznicy spółki "Icopal" pokonuje przejazd na ulicy Szadkowskiej.

 

Tem2-002 ze składem cystern wypełnionych asfaltem jedzie bocznicą do zakładu Icopal.

EC Zduńska Wola

Dwutorowa bocznica wyprowadzona ze stacji zakładowej „Icopal”. Bocznica powstała wraz ze stacją zakładową ówczesnej spółki „Izolacja” z przeznaczeniem do obsługi dostaw węgla dla nowo powstałej zduńskowolskiej elektrociepłowni. Całkowita długość bocznicy wynosi ok. 200 metrów. Elektrociepłownia Zduńska Wola nie posiadała i nie posiada własnego taboru trakcyjnego. Obsługę składów z węglem przez wiele lat zapewniały lokomotywy spółki „Icopal”, obecnie prace manewrowe wykonują lokomotywy spółek transportowych, które dostarczają pociągi z węglem.

Bocznica EC Zduńska Wola.

Fadom/Lampogas

Bocznica powstała, podobnie jak inne mające swój początek na stacji zakładowej ówczesnej „Izolacji” na przełomie lat 70 i 80 ubiegłego wieku. Jej głównym i jedynym zadaniem była obsługa zakładów „Fadom”, produkujących prefabrykowane elementy do budowy bloków z tzw. „wielkiej płyty”.

Bocznica składała się z dwóch, jednotorowych odnóg wyprowadzonych w dwa różne miejsca na terenie zakładu. Jedna obsługiwała głównie place surowcowe, druga place składowe. Każda z nich miało po ok. 250-300 metrów długości.

Do obsługi transportu kolejowego zakład posiadał własną lokomotywę 401Da (sprzedaną później do spółki „Icopal”). W latach 80 zakład posiadał też prawdopodobnie skład 30 własnych wagonów samowyładowczych typu WAP.

Niestety tzw. reformy gospodarcze lat 90 i potężny kryzys sektora budowlana dotknęły także tego zakładu, który zbankrutował. Co prawda w oparciu o majątek przedsiębiorstwa powstała nowa firma tej branży, jednakże nie korzystała ona nadal nie korzysta z usług kolei.

W późniejszym okresie jedna z dwóch bocznic, należących wcześniej do „Fadomu” znalazła się na terenie wysypiska odpadów i nie była i nie jest eksploatowana. Nieco inna sytuacja miała miejsce w przypadku bocznicy prowadzącej w rejon placu wyrobów gotowych. Około 2005 roku działalność na tym obszarze rozpoczęła włoska firma „Lampogas”, zajmująca się dystrybucją gazu propan-butan. Firma w swej działalności wykorzystywała wspomnianą bocznicę. Niemal każdego tygodnia przybywało tam od 2 do 5 cystern z gazem. Niestety w 2015 roku firma zakończyła działalność i od tego momentu bocznica nie jest wykorzystywana.

 SM42-1024 podczas prac manewrowych na bocznicy firmy Lampogas.

Dodaj komentarz

Kod antyspamowy
Odśwież

Infolinia

PKP Intercity

19 757

Przewozy Regionalne

703 20 20 20

Łódzka Kolej Aglomeracyjna

(42) 205 55 15

Współpracujemy z

Ostatnie Posty

  • Brak postów do publikacji.
stat4u