Przebudowa dworca w Zduńskiej Woli to inwestycja, która ma doprowadzić do przywrócenia jego historycznego wyglądu. Zabytkowy budynek powstał podczas budowy kolei warszawsko - kaliskiej, którą uruchomiono w 1902 roku.

Remont dworca kolejowego w Zduńskiej Woli ma doprowadzić do odtworzenia jego wyglądu sprzed 120 lat. Będzie elewacja z czerwonej cegły i zachowana bryła zgodnie z tym, jak historycznie wyglądały podobne dworce na trasie kolei warszawsko – kaliskiej.  Na początku XX wieku na jej trasie wybudowano 11 stacji kolejowych, w tym w Zduńskiej Woli.

Inwestycja kosztować będzie 4,5 mln zł, z tego 2,9 mln zł to dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z budżetu państwa.

Przebudowa prowadzona jest  przez Polskie Linie Kolejowe wspólnie z miastem Zduńska Wola, które jest właścicielem nieruchomości.  Wewnątrz przewidziano utworzenie punktów obsługi podróżnych i toalety. Przemianę przechodzi nie tylko budynek dworca, który ma służyć pasażerom kolei. Zmienia się także otoczenie stacji. W ramach projektu,  wokół dworca powstają również nowe jezdnie i chodniki. Ponadto zbudowane zostanie zadaszenie peronu pierwszego oraz zadaszenie dojścia, które prowadzić ma na peron.

Prace są realizowane w ramach projektu pn. „Budowa zintegrowanych węzłów multimodalnych wraz z budową i przebudową przystanków kolejowych na terenie województwa łódzkiego” o całkowitej wartości ok. 50 mln zł netto. Zadanie jest współfinansowane w 85 proc. ze unijnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2014-2020.

Przebudowa dworca prowadzona jest pod nadzorem Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Łodzi. By powrócić do oryginalnej ceglanej elewacji,  skute zostały tynki.  Dach budynku wykonany został z dachówki ceramicznej. Istniejące piwnice zostały zasypane, a fundamenty poddane izolacji przeciwwilgociowej. Wymieniona została stolarka okienna i drzwiowa i odtworzona w historycznej formie.

Wewnątrz budynku posadzka podłogi wykonana zostanie z płytek. Przewiduje się wymianę istniejących instalacji, w tym wymianę oświetlenia na energooszczędne. Budynek dostosowany zostanie do potrzeb osób niepełnosprawnych poprzez wykonanie ścieżki z dotykowych płytek prowadzących niewidomych. Budynek dworca będzie miał ogrzewanie systemowe i będzie podłączony do miejskiej sieci cieplnej.

Na placu Żelaznym wykonane zostaną nowe chodniki, wybudowane nowe miejsca postojowe przy budynku dworca – 5 miejsc, w tym dwa dla osób niepełnosprawnych. Będzie też nowy asfalt. Wykonana zostanie kanalizacja deszczowa oraz nowe przyłącza wod – kan do budynku. Wykonane zostanie także nowe oświetlenie. Na terenie placu Żelaznego, na wprost budynku dworca wykonane zostaną zadaszone dwa miejsca postojowe dla autobusów.

Dworzec w Zduńskiej Woli, jest jednym z czterech przystanków kolejowych, jakie do 2023 roku mają zostać zmodernizowane w województwie łódzkim. Całkowita wartość projektu wynosi 50 mln 221 tys. zł, a wartość dofinansowania to 34 mln 420 tys. zł, z czego 30 mln 771 tys. zł pochodzi z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, a 3 mln 648 tys. zł to wkład z Budżet Państwa. Resztę pokryła spółka PKP PLK.

Budynek przebudowuje Zakład Robót Budowlanych BUDOMAX Arkadiusz Baś z Grabowca. Umowa została zawarta z wykonawcą 7 maja 2021 roku z terminem wykonania prac do 7 grudnia 2023 roku.

Na trasie kolei warszawsko – kaliskiej

Budynek dworca w Zduńskiej Woli powstał w 1902 r. podczas budowy linii kolei warszawsko-kaliskiej, która poprzez węzeł warszawski z jednej strony i Stację Graniczną w Skalmierzycach, połączyła Imperium Rosyjskie z Europą Zachodnią.

Pierwszy pociąg przejechał tą trasą 15 listopada 1902 roku. Był to kurs z Warszawy do Kalisza. Skład osobowo-towarowy ruszył z siedmioma wagonami i 67 pasażerami. Osobowe to cztery wagony typu pulmanowskiego, w tym jeden mieszany, pierwszej i drugiej klasy, jeden wagon drugiej klasy i dwa trzeciej klasy.  Jak donosił „Kurier Warszawski”, pociąg był tak przeładowany, że w Zduńskiej Woli dodano wagon.

Z kolei w pociągu jadącym z Kalisza do Warszawy, nie obyło się bez wypadku. Jak napisano w „Kurierze”, podczas postoju pociągu na stacji w Zduńskiej Woli, „jednej z pasażerek zgnieciono palec u prawej ręki drzwiczkami wagonu.”

Pierwsza podróż trwała około 10 godzin.  W ramach regularnego kursowania czas podróży wynosił około 7 godzin, przy średniej prędkości 25 km/h. W 1906 roku udało się oddać do użytku ostatni odcinek łączący Kalisz ze Skalmierzycami, co dało połączenie z Prusami.

Dla Zduńskiej Woli uruchomienie połączenia kolejowego było jednym z ważniejszych wydarzeń w dziejach miasta. Miasto przemysłowe zyskało okno na świat. Towary i surowce, zamiast frachtem konnym zaczęły docierać do Zduńskiej Woli i wyjeżdżać z miasta koleją. Historycy sugerują, że to dzięki kolei warszawsko-kaliskiej miasto przeistoczyło się z rękodzielniczego w fabryczne.

W 1918 roku wraz po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, kolej warszawko – kaliska przeszła w stan posiadania Polskich Kolei Państwowych, będąc do 1922 roku głównym połączeniem między ziemiami dawnego zaboru pruskiego a terenami byłego Królestwa Kongresowego.

Podczas przebudowy dworca w 2022 roku pracownicy odnaleźli dokumenty, które zostały przekazane do Muzeum Historii Miasta Zduńska Wola. To rozkład jazdy kolei warszawsko-kaliskiej z 1903 roku na odcinku Łódź-Kalisz, z podanymi czasami przejazdu.  Przejazd z Kalisza do Łodzi trwał 1 godzinę 43 minuty.  Znaleziono także dziennik dyżurnego ruchu, w którym skrupulatnie zanotowano jakie typy lokomotyw przejeżdżały przez stację, numery składów pociągów towarowo-osobowych oraz numery ekspedycji towarowych.

Linia z Łodzi Kaliskiej do Zduńskiej Woli została zelektryfikowana w listopadzie 1965 roku. Natomiast pierwszy pociąg elektryczny przejechał odcinkiem Zduńska Wola – Sieradz 2 czerwca 1973 roku.

źródło: Urząd Miasta Zduńska Wola